På norsk

Chwasty i inne użyteczne rośliny

My, czyli autorzy tych stron, zbieramy dużo dzikich roślin i używamy je do jedzenia, do picia, a jeśli trzeba, to jako lekarstwa. Najczęściej tak jest zdrowiej niż kupować podobne w sklepie, o ile to ogółem jest możliwe. I dlaczego płacić za coś, co można mieć za darmo? Szczególnie jeśli jednocześnie można mieć ładną wycieczkę.

Tu zebraliśmy nasze wiadomości o roślinach które można stosować do jedzenia, na herbaty i lekarstwa.

Zdjęcia zrobiliśmy w różnych krajach, przede wzystkim w Norwegii i w Polsce.

Niektóre rośliny, które są ściśle chronione w Polsce, nie są chronione w Norwegii - tak jest z maliną moroszką czy bażyną. Jednak też bywa i odwrotnie: rośliny chronione w Norwegii można legalnie zbierać w Polsce - tak jest na przykład z jemiołą.

Jeśli ktoś zechce używać te rośliny do jedzenia lub na lekarstwa, radzimy, aby poczytać też w innych źródłach - mimo najlepszych chęci nie wiemy wszystkiego. Niżej umieszczone są odnośniki do innych stron internetowych i tytuły książek o roślinach jadalnych i leczniczych.

Tu piszemy o wykorzystaniu roślin dla żywności i lekarstw dla ludzi. Wiele z tych roślin mają także inne aplikacje, takie jak żywność i leki dla zwierząt, materiałów budowlanych, drewna opałowego, z zastrzeżeniem mebli i rzemieślniczych wyrobów, do destylacji substancji chemicznych, itp., ale byłoby zbyt dużo, by pisać o wszystkiego.

Niektóre metod użytkowania.

Są to głównie pięć sposobów, aby wydobyć te same składniki odżywcze roślin i leków z roślin. Istnieje kilka słów dla tych sposobów, tutaj używamy:

Macerat

Herbata (ziołowa)
Suszone lub świeże części roślin w garnku i zalać wrzątkiem. (trekke) kilka minut i pić na gorąco.

Herbata medyczna (napar)
Suszone części roślin umieszczonych w filiżance (odporny na ciepło, na przykład emaliowany), które wypełnione wrzątkiem. Ten zestaw w rondlu z wodą i gotować co najmniej 15 minut.

Wywar
Części roślin są umieszczane bezpośrednio w naczyniu z wodą, która gotowane co ​​najmniej 15 minut.

Tinktura (nalewka)
Części roślin (zwykle świeże) umieszczone w alkoholu (co najmniej 40%, niektóre rośliny wymagają większej zawartości alkoholu). To musi być przechowywany przez dłuższy czas, często miesiące. Mogą być podjęte w małych porcjach, z kroplami do jednej łyżeczce na raz.Ilość zależy od gatunku rośliny i chorób.

Wyciąg olejowy
Świeże lub suszone części roślin są dodawane w oleju. Powinien być tak długi, że substancje czynne są wyodrębniane.

W niektórych przypadkach można również użyć kombinacji, np.. rozpuszczenie w alkoholu i oleju lub innych substancji chemicznych, n.p. gliceryna.

Spis treści tych stron

Chwast - 1 - Grzyby
Chwast - 2 - Glony, mchy, porosty
Chwast - 3 - Drzewa iglaste
Chwast - 4 - Widłaki, skrzypy, paprocie
Chwast - 5 - Wierzba, woskownica, brzoza, leszczyna, wiąz, chmiel, pokrzywa, jemioła
Chwast - 6 - Rdest, komosa, goździk, jaskier, rozchodnik, hortensia
Chwast - 7 - Mak, krzyżowe, skalnica
Chwast - 8 - Różowate
Chwast - 9 - Motylkowate, szczawik, bodziszek, wilczomlecz, klon, kasztan, niecierpek, kruszyna
Chwast - 10 - Lipa, ślaz, wawrzynek, rokitnik, dziurawiec, fiołek, krwawnica, wiesiołek, baldaszkowate
Chwast - 11 - Gruszyczka, wrzos, bażyna, pierwiosnka, goryczka, bobrek, przytulia, jesion, szorstkolistne
Chwast - 12 - Wargowe, psianka, trędownik, szczeć, dzwonek
Chwast - 13 - Pływacz, babka, przewiertniowate, kozlek
Chwast - 14 - Złożone
Chwast - 15 - Pałka, obrazki, czworolist, czosnek, konwalia, sit, turzyce, trawa
Chwast - 16 - Jedzenie i picia z przyrody
Chwast - 17 - Lekarstwo roślinne z przyrody

Źródła i literatura

Internet

Po polsku

Medycyna dawna i współczesna. http://rozanski.li
Zioła i rośliny lecznicze. http://herbost.pl
BIOLOG Naukowy portal informacyjny http://biolog.pl
Jedz chwasty. http://archiwum.polityka.pl/art/jedz-chwasty,395004.html
Kuchnia wegetarianska. http://wegetarianka.blox.pl/tagi_b/68595/jadalne-chwasty.html

Po norwesku – På norsk

Urtekilden. http://rolv.no/index.html
Norges sopp- og nyttevekstforbund. http://www.soppognyttevekster.no/
Norsk botanisk forening. http://www.botaniskforening.no/
http://www.legemiddelverket.no/upload/16521/ny_klassifiseringsforskrift.pdf
Nyttevekster. http://nyttevekster.wikidot.com

Po saamsku - Sámegillii

Šattonamahusat, http://www.calliidlagadus.org/web/index.php?sladja=48&vuolitsladja=50

Po angielsku - In English

Plants for a future. http://www.pfaf.org/user/
A modern herbal. http://botanical.com/

Po szwedsku – På svenska

Den virtuella floran http://linnaeus.nrm.se/flora/

Po rosyjsku - По русски

Травовед. http://travoved.ru
Ай, болит. http://aibolit.givitca.ru

Książki / książeczki

Po polsku

Bankowski / Serwatka: Pożyteczne chwasty. Panstwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. 1977
Cybulska,... : Uprawa i zbiór ziół. Panstwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. 1956
Duke, James: Księga zdrowia ziołowa apteka domowa. Publikat. 1991
Janicki, K. (red.): Medycyna naturalna. Panstwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. 1990
Kuźnicka, B / Dziak, M: Zioła i ich stosowanie. Historia i współczesność. Panstowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. 1992
Lutomski, Jerzy / Małek, Bernard: Technologia leku roślinnego. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1973
Ruminska / Ożarowski (red.): Leksykon roślin leczniczych. Panstwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. 1990
Samochowiec, Leonidas: Kompendium ziołolecznictwa. Urban&Partner 2002
Treben, Maria: Apteka Pana Boga. Ex libris 2010
Treben, Maria: Rany i skaleczenia. Spar 1993
Treben, Maria: Zdrowe życie z ziołami. Spar 1993
Zioła. Leksykon. Zastosowanie: kulinarne, medyczne, dekoracyjne
Zioła dla zdrowia i urody. Od A do Z. Gazeta Wyborcza. 2003

Po norwesku - På norsk

Alm / Sortland (red.): Spiselige planter. Ottar 3-2008. Tromsø Museum
Bremness, Lesley: Den store urteboken. Dyrking - Mat - Skjønnhet - Helse - Dekorasjoner. Gyldendal 1990
Bruun, Erik & Christensen, Budde: Klassiske legeplanter. Aschehoug 1998.
Chevallier, Andrew: Damms store bok om medisinske urter. Damm 2003.
Egeland, Inger Lagset / Myhr, Steinar: Ville planter til mat og glede. Damm 2002.
Egeland og Myhr, Norske Sopper, Gyldendal,
Fjeld, Geir: Lille grønne: nyttevekster i tradisjon og overtro. Elverum lokallag av Nyttevekstforeningen 2003
Grahl-Nielsen, Thora / Karlsen, Astrid: Ugress er også mat: opskrifter og aktuelle surrogater av ville vekster Grieg 1941
Høeg, Ove Arbo: Planter og tradisjon: floraen i levende tale og tradisjon i Norge 1925-1973 Universitetsforl. 1974
Jørgensen, Per Magnus: Botanikkens historie i Norge. Fagbokforl.2007
Hillker, Li: Naturens egen legebok. Teknologisk forlag 1991.
Holck, Per: Norsk Folkemedisin. Cappelen 1996.
Holmboe, Jens: Gratis mat av ville planter. Cappelen 1941
Lid, Johannes & Dagny Tande: Norsk flora. Det norske samlaget.
McIntyre, Anne: Vanlige urter for vanlige plager. Oslo, Gyldendal Norsk Forlag 1993.
McVicar, Jekka: Urter for kropp og sjel. Hilt og Hansteen 1996.
Mossberg, Bo - Stenmark, Lennart - Ericsson, Stefan: Gyldendals store nordiske flora, Gyldendal Norsk Forlag, 1992.
Nylén B., Sopp i Norden og Europa, Landbruksforlaget,
Pahlow, M.: Mitt eget planteapotek. Kolibri Forlag 1986.
Slipher, Beate: Plukk ville matvekster. Boksenteret Erik Pettersen 2006
Slipher, Beate: Sopp og bær - og andre ville matvekster. Turhåndbok. BS-konsept 2004
Skard, Olav: Ville vekster: røtter i kulturhistorien. Landbruksforlaget 2003
Thurzo m.fl.: Naturens legende planter. Alt om helseplantenes praktiske bruk og legende virkning. Hjemmets bokforlag 1978
Treben, Maria: Helse fra Guds apotek. Verlag Wilhelm Ennsthaler 1993.
Våre medisinske planter. Det Beste A/S 1984.
Warenberg, Kristina: Flora i reinbeiteland. Landbruksforlaget 1997

Po saamsku (lapońsku) - Sámegillii

Aikio, Samuli: Šaddonamahusat. Čálliidlágádus 2005
Lukkari, Heikkiarmas / Toivo: Šattut Sámis. Davvi girji 2006
Lukkari, Pekka: Ealliid ja šattuid namahusaid sámi-suoma sátnegirji / Suomi-saame sanakirja eläinten ja kasvien nimistä. Sami Girji 1990
Murud, Marit M. Eira: Jahki Sámis. Luondduolbmo birgen. ČálliidLágádus 2012
Olsen, Ingunn: Šattut - planter. Iđut 2011
Qvigstad, Just Knut: Lappiske plantenavne (Nyt Magazin for Naturvidenskap, B. 39). 1901, Šattut: muhtun árbevirolaš borramuš- ja dálkkasšattut Porsáŋggus. Porsáŋggu Sámi giella- ja kulturguovddáš 2008
Warenberg, Kristina: Boazoguohtoneatnamiid šattut. Landbruksforlaget 1997

Po angielsku - In English

Atlas Florae Europaeae, Distribution of Vascular Plants in Europe 1 - 10, 1972-94 The Committee for Mapping the Flora of Europe - Societas Biologica Fennica
Bianchini, Francesco / Corbetta, Francesco: The Complete Book Of Health Plants. Crescent Books, 1985.
Buhner, Stephen Harrod: The lost language of plants : the ecological importance of plant medicines to life on earth. Chelsea Green Publ. 2002
Simpson, Beryl Brintnall: Economic botany: plants in our world. Boston: McGraw Hill 2001
Vaughan, J. G.: The new Oxford book of food plants. Oxford University Press 2009
van Wyk, Ben-Erik: Food plants of the world: an illustrated guide.: Timber press 2005

Po szwedzku - På svenska

Bergmark, Matts: Vallört och vitlök - Om folkmedicinens läkeörter. Natur och Kultur 1961.
Caron, Michel: Fakta om medicinalväxter. Tidens förlag, GDR 1977.
Fluck, Hans: Medicinalväxter. Generalstabens Litografiska Anstalt
Henriksson, J: Vägledning vid odling av medicinalväxter. Den mindre jordbrukarens handbok. 1919.
Henriksson J.: Sveriges medicinalväxter. Kroppfjälls Hembygdsförenings förlag 1981.
Ingmanson, Inger: Kan man äta sånt? Prisma 2007.
Juneby, Hans Bertil: Medicinsk örthandbok. AB Reformförlaget, 1977.
Källman, Stefan: Vilda växter som mat & medicin. ICA 1997
Lind, Gustaf & Verdier, Nils: Våra medicinalväxter. Magn. Bergvalls Förlag 1917.
Nyblom, Gösta: Örter som botar. Nybloms 1971
Nylén, Bo: Nordens flora. Norstedts Förlag 1992
Svanberg, Ingvar: Människor och växter: svensk folklig botanik från "Ag" till "Örtbad". Studia ethnobiologica 2 Arena 1998
Svanberg, Ingvar / Tunón, Håkan: Samisk etnobiologi: människor, djur och växter i norr. Studia ethnobiologica 10 Nya Doxa 2000

Po duńsku - På dansk

Nielsen, Harald: Lægeplanter og trolddomsurter. København, Politikens Forlag A/S 1976.

Po rosyjsku - По русски

Ахмедов, Рим: Растения - Твои друзья и недруги.
Ахмедов, Рим: Одолень - Трава
Корсун, В, Ф.: Фитотерапия. эксмо. Москва 2010
Маркова, А. В.: Травник. Соба. 2007
Митрофанова, светлана: прибы-целители: Тибетский молочиый гриб березовый гриб чага чаиный гриб. Издателство Москва 2010.

Te strony są ciągle w budowie i będziemy uzupełniać je stopniowo.

Do strony początkowej

Ta strona jest zrobiona przez Sveina Lunda i Basię Głowacką. Napisz do nas.