Denne artikkelen på norsk med forklaringar/ Dát artihkal dárogillii čilgehusaiguin
Ruoŧalaš golleirgi Lásse lea dál goalmmát háve soagŋomátkkis Guovdageainnus. Álggus son jurddašii ahte dáidá leat oalle álki irggástallat, ahte go sus lei golli, veaiki ja moadde bargosaji gihligiissás, de lei doarvái. Moarsi galggašii leat gárvvis nuppástuhttit boazodoalus ruvkebargui ja lonuhit sáivaguoli hálbbes oppdrettsluosain. Muhto moarssi ii lean nu álki fillet, ja Guovdageainnu suohkanstivrra eanetlohku hilggui irggástallama.
Álggus irgi suhtai ja logai ahte ii leat lohpi hilgut dákkár fálaldaga. Muhto go mii eallit riikkas gos ii leat lohpi bágget nieiddaid náitalit, de fertii baicce geahččalit fas, buriid sániiguin ja ođđa giissáin. Dál son lohpidii ahte ii galgga burgit lulimus guovllu, ja galgá máksit guorahallama mo ruvkedoaibma váikkuhivččii servodaga. Muhto moarsi lei ain ceaggái. Ii son fuollan Lásse-irggis ii ge su čáppa giissás dán háve ge. Dál gal Lásse duođaid suhtai. Álggos logai ahte geassádii. De rievdadii oainnu ja váidalii fylkamánnái ahte ii galgga leat lohpi hilgut ovdal go son lei beassan čájehit buot su gihliid. Seammás son málii giissá ođđa čáppa ivnniiguin ja lohpidišgođii skeaŋkkaid ii fal dušše moarsái, muhto buot su fulkkiide maid. Son galggai addit golleruđa luoddahuksemii, ealáhusaide, skuvlii ja buotlágán kulturdoaimmaide. De son gávnnai báikkálaš servodatdutki soagŋoolmmájin, gii beasai mielde irggi gollestivrii.
Boahtte soagŋumátki lea juo mearriduvvon. Moarsi galgá vástidit golggotmánu 3. beaivvi. Moarssi várresátnejođiheaddji lea juo almmolaččat cealkán ahte gihlit leat hui buorit dán háve, vaikko irgi ieš lea mieđihan ahte ii leat nu ollu ođas giissás. Vuorddidettiin irgi mátkkošta miehtá Davviriikkaid muitalit man issoras lea Guovdageainnus, go doppe besset moarssit hilgut buot buoremus irggástallamiid. Ja irggiidsearvi gáibida ahte eiseválddit fertejit gozihit ahte nu ii galgga dáhpáhuvvat fas. Sii gáibidit juoidá maid gohčodit "forutsigbarhet". Dat mearkkaša ahte ovdal go vuolgá soagŋomátkái, de galgá diehtit ahte vástádus lea juo, dahje vel buoret, ahte ii galgga dárbbašit jearrat ge. Dál orru irggisearvvi háliideame ahte galgá leat lohpi veagalváldit dákkár ceaggás nieiddaid. Muhto ii fal dušše dát, dál lea maiddái muhtin moarsiidsearvi hupmagoahtán dan "forutsigbarhet" birra. Ja moarsi dieđusge jearrá: Geasa dán máilmmis sáhttá luohttit?
Dán smiehttá maid dán máidnasa čálli, moarsesuohkana luonddugáhttenlihtu báikkálaš jođiheaddji, Svein Lund.
PS. Visot dán muitalusas lea dađe bahábut huksejuvvon duohta dillái. Jus háliidat duođaštusaid ja gálduid, geahča dása: http://naturvernforbundet.no/finnmark/gruvedrift/fraa-friarferd-til-valdtekt-article27594-2023.html
Til startsida