Dát lea vuosttaš geardi ahte mii Luonddugáhttenlihtus gullat dákkár čuoččuhusa. Mii leat baicce ožžon láitosa go mii muhtin áigi, 4–5 jagi áigi rádjái, vuoruheimmet meahccevuodjima. Muhto go ráđđehus dál lea vuolggahan ollu doaimmaid davvin; olju, gássa, minerálaohcama miehtá Finnmárkku, biegga- ja čáhcefápmohuksemiid ovttas el-fápmolinjáiguin ja plána viiddidit guollebiebmanealáhusa, de mii leat oaidnán ahte Luonddugáhttenlihttu ferte vuoruhit eará láhkái. Maŋimus jagit min váldovuoruheapmi lea dánin leamaš energiija, ruvkedoaibma, olju ja guollebiebman. Seammás mii leat geahččalan bargat áššiiguin nugo meahccevuodjin, areálahálddašeapmi, luonddugeavaheapmi ja luondduoaidnu, ja boraspirehálddašeapmi.
Máŋgga dáin áššiin lea fylkasearvi ja min luohttámušolbmot addán cealkámušaid mediain. Iežamet fierpmádatsiidduin mii bidjat buot cealkámušaid, doppe sáhttet sihke Odd Máhtte ja buot earát dárkkistit lea go duohta ahte mii eat leat cealkán maidege meahccevuodjima birra ja ahte mii leat dušše fal beroštan ruvkedoaimmain. Mii ávžžuhit buohkaid geahčat dasa: http://naturvernforbundet.no/finnmark, dán vuolde: "Saker vi jobber med / Áššit maiguin bargat". Doppe sáhttá ee. gávdnat 46 artihkkala meahccevuodjima birra, daid gaskkas 8 maŋimus jagis. Maiddái olju, guollebiebman, el-fápmolinját, boazodoallu ja hámmannjuoskadeapmi leat áššiid gaskkas man birra mii leat cealkán juoidá maŋimus jagis. (Muhtin cealkámušat leat sámegillii, earát dušše dárogillii.)
Go guoská skohtervuodjimii, de Luonddugáhttenlihttu lea maŋimus jagis ee. vuostalastán mohtorjohtolatlága liberaliserema, mii leat vuostálastan dispensašuvnnaid giđđat, ja gieskat váidaleimmet ahte Áltá suohkan lea addán lobi vuodjit turisttaid várrečohkaide.
Finnmárkku Luonddugáhttenlihttu háliida bargat vel eambbo gáhttet min fylkka luonddu, sihke meahccevuodjima, ruvkedoaimmaid ja eará doaimmaid ektui. Jus mii galgat nagodit dahkat dan, de mii dárbbašit vuosttažettiin eanet doaimmalaš miellahtuid. Jearahallamis Finnmark Dagbladain 19.04.2013 muitala Odd Mathis Hætta ahte son guđii Luonddugáhttenlihtu 1990-logus, "fordi forbundet sørpå mente det ikke var skader på Finnmarksvidda etter nedbeiting". (danin go lihttu lulde oaivvildii ahte Finnmárkku duottar ii lean vahágahtton badjelmeare guohtuma dihte). Jus oba lea duohta ahte muhtin lea dadjan dan Luonddugáhttenlihtu bealis, de dat ferte leat unnimusat 25 jagi áigi. Finnmárkku Luonddugáhttenlihtu fierpmádatsiiddus sáhttá lohkat mii lea min politihkka dál: "Mii vuosttaldat luonddubillistemiid mat gáržžidit boazoguohtunguovlluid ja hehttejit johtingeainnuid. Seammás oaidnit mii ahte otná boazodoallu maiddái billista eatnamiid, ja sihkkarastin dihtii luonddu ja boazodoalu boahtte áiggi de berre boazolohku geahpeduvvot olu guovlluin, ja maiddái mohtorvuojánat ja áiddit."
Mii gudnejahttit Odd Mathis Hætta barggu luonddugáhttema bealis Finnmárkkus, muhto sávvat ahte son ođasmahtášii iežas máhtu dan birra maid Finnmárkku Luonddugáhttenlihttu dál bargá ja oaivvilda, ja dalle mii sávvat su bures boahtima ruovttoluotta miellahttun.
Svein Lund
fierpmádatmeašttir, http://naturvernforbundet.no/finnmark