Vel oktii leat alla eiseválddit lullin geassan ráji Davvikalohta / Sámi rastá, dán háve lea EU-rádji. Eanetlohku olbmuin geat orrot Helset-, Stockholm- ja Göteborg-guovlluin leat bággen Davvi-Ruoŧa ja Davvi-Suoma EU sisa. Ain lea vejolaš rasttildit ráji nugo ovdal, ii gáibiduvvo pássa eai ge eará báhpirat. Muhto guhká go Áttán lei Paradiasis? EU uhkida dál gáibidit pássa buohkain geat áigut rasttildit ráji "Festung Europa"-ii.
Muhto min ráđđehus gal berošta mis geat orrot ráji lahka ja geat álo leat mannan ovddos maŋos ráji rastá. Sii áigut dahkat visot vai mii eat dárbbaš čájehit pássa, sii lohpidit. Vuos sii fállet EU leat mielde fáktet EUa olggoldas rájiid, omd. Ruošša vuostá. De fállet heaittihit rádjekontrolla EU-riikkaid ektui, ja loahpas fállet searvat nu gohččoduvvon Schengen-ovttasbargui, mas eanetlohku EU-riikkain dál leat ráhkadeame oktasaš pássaguovllu mas lea lagas politiijaovttasbargu. Ja visot sii dahket min dihtii, vai mii beassat ain mátkkoštit Dávvikalohtas nugo ovdal. De mii han leat dorvvolaččat, vai?
Visot maid ráđđehus dál lohká ahte háliida dahkat, lea dakkár maid álo lea háliidan, dakkár maid mii livččiimet ožžon jus searvašeimmet EU:ii, muhto man álbmot jienastii vuostá skábmamánu 28.beaivvi. Eanetlohku Norggas ii háliidan searvat eurohpalaš ladnái mii ráhkaduvvo olggobeal máilmmi vuostá. Mii eat háliidan heaittihit narkotihkakontrolla ráji alde. Mii eat háliidan searvat oktasaš báhtareaddjipolitihkkii, mas báhtareaddji mii hilgojuvvo Hellasis dahje Portugalas seammas hilgojuvvo Norggas. Mii eat háliidan Norgga searvat politiijaovttasbargui mas moadde miljovnna olbmo leat registrerejuvvon oktasaš registaris. Schengen-šiehtadus mearkaša nu ollu ovttastahttima politiija- rádjekontrolla ja báhtareaddjipolitihkas ahte velá EU-riika Stuorabrittannia biehtalii searvamis dasa. Ja dát lea masa davviriikkasaš ráđđehusat dál háliidit bágget min. Sii áigot atnit pássa-ášši bágget min searvat Schengen-šiehtadussii, ja danin Norgga ráđđehus ii ge EU geahččala ge gávdnat eará čovdosa.
Mii eat sáhte dohkehit ahte álbmoga dáhttu ain mátkkoštit pássa haga Davviriikkain, galgá adnojuvvot fillet min EU-ii. Mii háliidit pássafriddjavuođa, muhto ii fal juohke haddái. Jus fertet válljet daid guovtti bahá gaskkas, livčče han unnimus bahá čájehit pássa dassái go Suopma ja Ruoŧŧa leat beassan eret EU:as ja fas šaddan iešmearrideaddji riikan.
Svein Lund
Guovdageainnu Ii fal EU
____________________________________________
Eará artihkkalat EU:a birra
álgosiidui